چوک چیست

 

در الکترونیک، چوک یا راکتور یک خفه کن برای مسدود کردن جریان‌های متناوب فرکانس بالا (AC) در حین عبور جریان مستقیم (DC) و AC با فرکانس پایین در یک مدار است. چوک معمولا از سیم پیچی از سیم عایق تشکیل شده است که اغلب بر روی یک هسته مغناطیسی پیچیده می شود. چوک با کنترل جریان می‌تواند جلوی نوسانات نامطلوب را بگیرد و آن را کنترل کند. به این ترتیب در افزایش عمر دستگاه‌ها تأثیر خواهد گذاشت.

چوک در واقع یک سلف است که برای اهداف مختلف مانند فیلتر کردن، تثبیت منبع جریان ثابت و جلوگیری از افزایش ناگهانی جریان به مدارهای الکتریکی اعمال می شود. در صنعت فولاد از هر دو سلف AC و DC استفاده می شود. در کوره القایی از چوک DC  استفاده می شود و وظیفه آن ایجاد یک منبع جریان در وروی اینورتر کوره القایی است. چوک DC در اندوکتانس و توان مشخص ساخته می شوند و در کوره های القایی نصب می شوند. با مطالعه این مطلب خواهید دانست چوک چیست و چگونه کار می‌کند، همچنین با انواع ‌چوک و کاربرد آن در  کوره القایی  آشنا خواهید شد.

 

 

* پیشنهاد ما مطالعه: کوره القایی چیست

 

انواع چوک

چوک­ ها به دو دسته کلی تقسیم می­شوند:

چوک ­های فرکانس صوتی: چوک ­های فرکانس صوتی برای مسدود کردن فرکانس­های صدا و خطوط برق طراحی شده و برای مسدود کردن فرکانس­های صدا و خطوط برق و در عین حال برای عبور از DC استفاده می­شود.

چوک های فرکانس رادیویی: چوک های فرکانس رادیویی برای مسدود کردن فرکانس ­های رادیویی و در عین حال عبور صدا و DC طراحی شده اند.

 

چوک یا خفه کننده فرکانس صوتی

 

خفه کن فرکانس صوتی دارای هسته های فرومغناصیسی هستند که اغلب شبیه ترانسفورماتورها، با هسته­ های آهنی چند لایه و شکاف هوا ساخته می­شوند. چوک­ ها اغلب در طراحی منابع تغذیه یکسوکننده برای تجهیزات لوله خلاء مانند گیرنده­ های رادیویی یا تقویت کننده ها استفاده می­شود. آنها معمولاً در کنترل‌ موتور جریان مستقیم برای تولید جریان مستقیم (DC) یافت می‌شوند، جایی که آنها همراه با خازن‌های الکترولیتی بزرگ برای حذف امواج ولتاژ (AC) در خروجی DC استفاده می‌شوند.

مدار یکسو کننده که برای فیلتر خروجی چوک طراحی شده است ممکن است ولتاژ خروجی DC زیادی تولید کند و در صورت برداشتن سلف، یکسو کننده و خازن فیلتر را در معرض جریان های شدید و موج دار قرار دهد. با این حال، خازن‌های الکترولیتی مدرن با درجه‌بندی جریان موج دار بالا، و تنظیم‌کننده‌های ولتاژی که بیشتر از چوک‌ها موج‌های منبع تغذیه را حذف می‌کنند، می‌توانند چوک‌های سنگین و حجیم را از منابع تغذیه فرکانس شبکه حذف کنند.

 

 

چوک های فرکانس رادیویی

 

چوک های فرکانس رادیویی (RFC) اغلب دارای پودر آهن یا هسته فریت هستند که عملکرد کلی دستگاه را افزایش می دهد. آنها اغلب در الگوهای پیچیده برای کاهش تلفات خود خازنی پیچیده می شوند. چوک های فرکانس های بالاتر دارای هسته های غیر مغناطیسی پایین هستند. شکل مدرن چوک مورد استفاده برای حذف نویز RF دیجیتال از خطوط، مهره فریت است، یک هسته فریت استوانه‌ای یا چنبره‌ای شکل که روی یک سیم می‌لغزد. اینها اغلب روی کابل های کامپیوتر دیده می شوند.

 

چوک های حالت معمولی

 

چوک های حالت معمولی یا حالت مشترک دارای ویژگی­ های چوک­های فرکانس صوتی و رادیویی هستند. این چوک ها برای سرکوب تداخل الکترومغناطیسی (EMI) و تداخل فرکانس رادیویی (RFI) که اغلب روی سیم های جریان بالا مانند خطوط منبع تغذیه وارد می شوند، مفید هستند. کاهش این نویز اغلب با استفاده از یک خفه کننده حالت معمولی انجام می شود. چوک های حالت معمولی اجازه می دهند از جریان های دیفرانسیل عبور کنند در حالی که سیگنال هایی را که هر دو سیم را تحت تأثیر قرار می دهند مسدود می کنند.

 

چوک در کوره های القایی

 

همانطور که در مقدمه بیان شد در کوره القایی از چوک DC استفاده می شود و  وظیفه آن ایجاد یک منبع جریان در وروی اینورتر کوره القایی است. چوک DC در اندوکتانس و توان مشخص ساخته می شوند و در کوره های القایی نصب می شوند.

 

چوک یا راکتور AC

 

راکتورهای AC لزوما در مدار قدرت کوره‌های القایی نصب نمی‌شوند و ممکن است طبق طرح طراحی اولیه اعمال شوند. راکتورها در صورت استفاده در مدار کوره القایی، در پیکربندی تک فاز و معمولاً موازی با بانک خازن خواهند بود که در صورت نیاز انرژی خازن را مستقر می کند و مدار تشدید کامل را به همراه خواهد داشت.

 

چوک یا راکتور DC

 

راکتور یا چوک دی سی، که DC-link نیز نامیده می شود، در واقع یکسو کننده و اینورتر را به هم متصل می کند تا یک منبع جریان DC ثابت برای اینورتر به عنوان ورودی ارائه کند. راکتورهای DC با اندوکتانس و توان از پیش تعریف شده طراحی و نصب می شوند.

 

 

کاربرد استفاده از راکتور DC در کوره القایی

 

• عدم تماس فیزیکی بین سیم پیچ القایی و دیواره رگ گرم شده
• راه اندازی و خاموش شدن سریع بدون اینرسی حرارتی
• اتلاف حرارت کم
• کنترل دقیق دمای محصول و دیواره رگ بدون شلیک بیش از حد
• ورودی انرژی بالا. ایده آل برای کنترل خودکار یا میکرو پردازنده
• منطقه خطر ایمن یا عملیات صنعتی استاندارد در ولتاژ خط
• گرمایش یکنواخت بدون آلودگی با راندمان بالا
• هزینه های جاری پایین
• کار با دمای پایین یا بالا
• ساده و انعطاف پذیر برای کار
• کاهش هزینه های نگهداری
• افزایش کیفیت محصول